روش های مختلفی برای تشخیص سرطان وجود دارد. با پیشرفت در فناوری هایی که سرطان را بهتر درک می کنند، تعداد ابزارهای تشخیصی که می توانند به تشخیص سرطان کمک کنند، افزایش یافته است. پس از مشکوک شدن، تشخیص سرطان توسط آسیب شناسان و رادیولوژیست های تصویربرداری انجام می شود.

طبقه بندی و تشخیص برخی از انواع سرطان، به ویژه لنفوم ها، حتی برای یک متخصص نیز دشوار می باشد. اغلب سرطان ها نیاز به تشخیص ثانویه جهت اطمینان برای تشخیص یا مرحله و نوع سرطان دارند. در ادامه به متداول ترین روش های تشخیص سرطان خواهیم پرداخت.

نمونه برداری یا بیوپسی برای تشخیص سرطان

آزمایشی است که در آن نمونه کوچکی از بافت با کمک یک سوزن دارای نوک ظریف (آسپیراسیون با سوزن ظریف – FNA)، یا با یک سوزن توخالی ضخیم تر (بیوپسی هسته ای) یا از طریق جراحی برداشته می شود. سپس بافت ها به وسیله میکروسکوپ از نظر وجود سلول های سرطانی بررسی می شوند. بسته به محل تومور، برخی از نمونه برداری ها را می توان به صورت سرپایی و فقط با بی حسی موضعی انجام داد. بیوپسی یا نمونه برداری از پستان و بیوپسی پروستات از انواع بیوپسی برای تشخیص سرطان می باشد.

نمونه برداری از غده لنفاوی سنتینل

در این روش، نزدیک ترین و مهم ترین گره های نزدیک سرطان با جراحی بریده و بررسی می شوند. از آنجا که غده های سنتینل اولین مکانی هستند که احتمال گسترش سرطان در آنها وجود دارد، تنها این غده های لنفاوی ممکن است حاوی سلول های سرطانی باشند.

آندوسکوپی برای تشخیص سرطان

در این روش تصویربرداری، یک لوله نازک انعطاف پذیر با یک دوربین کوچک که در انتهای آن قرار دارد، وارد حفره های بدن می شود. به این ترتیب، پزشکان می توانند منطقه مشکوک را مشاهده کنند. آندوسکوپ ها میدان دید متفاوتی را ارائه می دهند که هر کدام برای مشاهده مناطق خاصی از بدن طراحی شده اند. به عنوان مثال، کولونوسکوپ برای مشاهده روده بزرگ مناسب است و لاپاراسکوپ برای بررسی داخل شکم کاربردی است.

آزمایش های خون برای تشخیص سرطان

آزمایش خون می تواند برای شناسایی سلول های طبیعی خون و همچنین تومور مارکرهای خاص انجام شود. برخی تومورها موادی به نام تومور مارکر آزاد می کنند که در خون قابل تشخیص می باشد. آزمایش خون برای سرطان پروستات، میزان آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) را تعیین می کند. اگر سطح PSA بالاتر از نرمال باشد، می تواند نشان دهنده سرطان باشد. به طور مثال، در سرطان تخمدان، تومور مارکر CA-125 آزاد می شود.

آسپیراسیون مغز استخوان

تصویری از مغز استخوان را نشان می دهد که ممکن است تحت تأثیر لوسمیا یا سرطان خون باشد.

تست پاپ اسمیر

پاپ اسمیر یک آزمایش معمولی است که در آن نمونه ای از سلول های دهانه رحم زیر میکروسکوپ بررسی می شوند. این روش به شناسایی تغییرات در سلول ها کمک می کند که می تواند نشان دهنده سرطان دهانه رحم یا سایر شرایط باشد.

آزمایش های تصویربرداری برای تشخیص سرطان

چندین روش تصویربرداری برای تشخیص سرطان وجود دارد که شامل اشعه ایکس، سی تی اسکن، اسکن ام آر آی از قسمت های مختلف بدن است. اشعه ایکس رایج ترین تکنیک تصویربرداری است و برای تشخیص رشد و سرطان معده و روده کوچک کاربردی است.

ماموگرافی اشعه ایکس از پستان ها می باشد تا توده ها و رشد آنها را در پستان تشخیص دهد.

کت اسکن (CAT Scan) یا توموگرافی کامپیوتری از پرتوهای رادیوگرافی برای ایجاد تصاویر دقیق کامپیوتری استفاده می کند. این روش، عملکردی دقیق تر از اشعه ایکس استاندارد دارد.

در تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) از یک میدان مغناطیسی قدرتمند برای ایجاد تصاویر کامپیتری دقیق از بافت نرم بدن، رگ های خونی بزرگ و اندام های اصلی استفاده می شود. از سی تی اسکن و MRI نیز می توان از مواد حاجب یا رادیوکنتراست برای فراهم نمودن تصاویر واضح از سرطان استفاده نمود.

سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تعیین جامد بودن یا مایع بودن توده مشکوک استفاده می نماید. این امواج صوتی به بدن منتقل شده و به یک تصویر کامپیوتری تبدیل می شوند.

اسکن استخوان به طور خاص برای شناسایی و تعیین نقاطی از استخوان که سرطان در آنها پخش شده است، کاربرد دارد. معمولا از PET scan برای این منظور استفاده می شود. اسکن گالیوم نیز یکی دیگر از آزمایش های پزشکی هسته ای است که در آن دوربین خاصی پس از تزریق ردیاب رادیواکتیو مخصوص به ورید، از بافت های بدن عکس می گیرد. مناطق سرطانی در زیر اسکنر روشن می شوند.

آزمایش های ژنتیک

تجزیه و تحلیل سیتوژنتیک شامل تجزیه و تحلیل سلول های مغز استخوان یا خون به لحاظ سازماندهی کروموزوم ها است که هر جهش ژنتیکی را نشان می دهد. آزمایش های ژنتیک کمک می کنند تا خطر ابتلا به یک بیماری خاص را پیش بینی کنید و تشخیص دهید آیا ژن هایی دارید که ممکن است خطر ابتلا به سرطان را به فرزاندانتان منتقل کند یا نه. البته تنها احتمال ابتلا به سرطان را می تواند از این طریق تعیین کرد و به یقین نمی توان گفت آیا به سرطان مبتلا خواهید شد یا نه.

جمع بندی

همانطور که ملاحظه نمودید روش های مختلفی برای تشخیص سرطان وجود دارد که بسته به نوع سرطان، از آنها استفاده می شود. با توجه به اینکه تشخیص به موقع و زود هنگام سرطان می تواند احتمال درمان بیماری را افزایش دهد، انجام غربالگری های مداوم و پیوسته می تواند در این راستا موثر واقع شود.